Ulser Mulut: Punca, Simptom & Cara Rawatan

Ulser Mulut: Punca, Simptom dan Cara Rawatan

Ulser mulut atau dikenali juga sebagai mata ikan mulut merupakan satu keadaan biasa yang dialami oleh ramai orang di Malaysia. Walaupun ia tidak berbahaya, ulser mulut boleh menyebabkan rasa sakit, pedih, dan tidak selesa terutama ketika makan atau bercakap.

Artikel ini akan menghuraikan secara terperinci tentang punca, tanda-tanda, rawatan serta cara pencegahan ulser mulut supaya anda dapat menguruskan masalah ini dengan lebih baik.

Apa Itu Ulser Mulut?

Ulser mulut ialah luka kecil yang biasanya muncul pada bahagian dalam bibir, pipi, lidah, atau gusi. Ia berbentuk bulat atau bujur dengan bahagian tengah berwarna putih atau kekuningan serta tepi berwarna merah.

Ulser mulut biasanya akan sembuh sendiri dalam tempoh 7 hingga 14 hari, tetapi dalam kes tertentu ia boleh berlarutan lebih lama dan memerlukan rawatan perubatan.

Punca-Punca Ulser Mulut

Terdapat pelbagai faktor yang boleh menyebabkan ulser mulut, antaranya:

1. Kecederaan fizikal
   • Tergigit bibir atau lidah
   • Tercalar akibat berus gigi terlalu keras
   • Penggunaan pendakap gigi atau gigi palsu
2. Tekanan dan kurang tidur
   • Stress boleh melemahkan sistem imun badan, menjadikan seseorang lebih mudah mendapat ulser.
3. Kekurangan nutrien
   • Kekurangan vitamin B12, zat besi, atau asid folik boleh mencetuskan ulser mulut.
4. Alergi makanan
   • Sesetengah individu sensitif terhadap makanan seperti coklat, kopi, kacang, atau makanan pedas.
5. Perubahan hormon
   • Wanita kadang-kadang lebih mudah mengalami ulser mulut ketika kitaran haid.
6. Jangkitan atau penyakit tertentu
   • Penyakit autoimun, masalah gastrik, atau penyakit Crohn juga boleh dikaitkan dengan ulser mulut berulang.

Simptom dan Tanda Ulser Mulut

Antara tanda-tanda yang biasa dialami:

• Luka kecil berbentuk bulat atau bujur pada mulut
• Rasa sakit dan pedih ketika makan, minum atau bercakap
• Permukaan luka berwarna putih/kekuningan dengan tepi merah
• Dalam kes lebih serius: demam, kelenjar bengkak, atau ulser berulang tanpa henti

Cara Rawatan Ulser Mulut

Kebanyakan ulser mulut akan sembuh sendiri, namun terdapat beberapa cara rawatan yang boleh membantu mempercepatkan proses penyembuhan dan mengurangkan kesakitan.

1. Rawatan di Rumah

• Kumur dengan air garam suam untuk mengurangkan keradangan
• Elakkan makanan pedas, masam dan terlalu panas
• Minum air secukupnya untuk elakkan mulut kering
• Guna ais batu kecil untuk legakan rasa sakit

2. Ubat dan Rawatan di Farmasi

• Gel atau krim ulser mulut (contoh: mengandungi benzocaine atau lidocaine)
• Cecair kumur antiseptik untuk elak jangkitan
• Suplemen vitamin B12 atau zat besi jika disebabkan kekurangan nutrien

3. Rawatan Perubatan

Jumpa doktor jika:

• Ulser berlarutan lebih 3 minggu
• Ulser terlalu besar atau berulang dengan kerap
• Disertai demam tinggi atau bengkak pada kelenjar leher

Cara Mencegah Ulser Mulut

1. Jaga kebersihan mulut – gosok gigi dengan lembut dan gunakan ubat kumur.
2. Kurangkan tekanan – amalkan gaya hidup sihat dengan tidur mencukupi dan senaman ringan.
3. Makan makanan seimbang – pastikan cukup vitamin B12, zat besi dan folat.
4. Elakkan makanan pencetus – kenal pasti makanan yang sering menyebabkan ulser.
5. Gunakan pelindung gigi jika memakai pendakap atau gigi palsu untuk kurangkan geseran.

Bila Perlu Berjumpa Doktor?

Ulser mulut biasanya tidak berbahaya, tetapi anda perlu segera mendapatkan rawatan doktor jika:

• Ulser terlalu kerap muncul tanpa sebab jelas
• Ulser tidak sembuh lebih 3 minggu
• Sakit teruk hingga sukar makan atau minum
• Disyaki berkaitan penyakit lain seperti gastrik atau masalah autoimun

Kesimpulan

Ulser mulut adalah masalah biasa tetapi boleh mengganggu kehidupan harian. Dengan mengenal pasti punca, mengamalkan rawatan yang sesuai, serta menjaga gaya hidup sihat, anda dapat mengurangkan risiko ulser berulang.

Sekiranya ulser mulut berlarutan atau disertai simptom serius, jangan berlengah untuk mendapatkan nasihat daripada doktor atau pakar pergigian.